Mengenal Kata Penambah Aspek dan Kata Penambah Modalitas dalam Bahasa Sunda

A. Penambah Aspek

Perhatikan contoh kalimat di bawah ini:
1. Néng Tina geus meuli kabaya.
Artinya: Neng Tina sudah membeli kebaya.
2. Pa Udin keur ngoméan motorna.
Artinya: Pak Udin sedang memperbaiki motornya.
3. Kabayan kakara rék siap-siap ka kebon.
Artinya: Kabayan baru siap-siap ke kebun.
4. Kabogoh kuring rék meuli batagor di Jalan Lodaya.
Artinya: Pacar saya mau membeli batagor di Jalan Lodaya.
5. Jam sakieu, manéhna can hudang kénéh.
Artinya: Jam segini, dia belum bangun (tidur) juga.
6. Sendal capit nu Jang Odoy téh masih kénéh can kapanggih.
Artinya: Sandal jepit Jang Odoy masih belum juga ditemukan.

Dalam kalimat di atas, ada kata: geus, keur, kakara, rék, can, dan masih. Kata-kata tersebut tugasnya untuk menunjukkan berlangsungnya suatu kejadian, sifatnya objektif. Artinya, bukan berupa sikap penutur/pelaku langsung kejadian. Kata-kata tersebut dinamakan kata penambah aspek.

B. Kata Penambah Modalitas

Selain kata penambah aspek, ada juga kata penambah modalitas berupa kata tugas yang menunjukkan sikap pelaku/penutur sewaktu menghadapi kejadian (bersifat subjektif). Kata penambah modalitas mengandung arti menunjukkan, contoh:

1. Larangan: entong, ulah, teu kenging (halus)
- "Entong loba teuing mikir atur, gawéan langsung wé!"
 (Jangang terlalu banyak mikir, kerjakan langsung saja.)
- "Ulah datang soré ieu, isuk wé nya?"
(Jangan datang sore ini, besok saja ya?"
- "Jang, teu kenging nyarios kasar ka sepuh téh!"
(Jang, jangan ngomong ka kasar pada orang tua!")

2. Penolakan: henteu, lain, moal, tara
- "Kuring henteu hayang teuing diajak ulin ku manéhna!"
(Saya tidak mau diajak main sama dia!)
- "Lain nu warna bodas, urang mah hayang HP téh tapi nu warnana hideung!"
(Bukan yang warna putih, saya ingin HP yang warna hitam)
- "Abdi moal sakali-kali deui salingkuh."
(Saya tidak akan sekali-kali lagi selingkuh.)
- "Kuring mah tara daék mun diajak teu balég ku manéhna."
(Saya tidak pernah mau diajak tidak benar sama dia.)

3. Kewajiban: kudu, wajib, perlu, sakuduna
- "Méméh solat teh urang kudu wudu heula."
(Sebelum salat kita harus wudu terlebih dahulu.)
- "Pokona, isuk wajib datang jam sapuluh isuk-isuk!"
(Pokoknya, besok wajib datang pukul sepuluh pagi!)
- "Sagalana perlu pertimbangan saacan dilakukeun téh!"
(Segalanya perlu pertimbangan sebelum dilakukan.)
- "Sakuduna manéh téh sing nyaah ka pamajikan."
(Seharusnya kamu sayang pada istri.)

4. Kemampuan: bisa, sadia, sanggup
- "Insya Allah, urang bisa datang engké peuting."
(Insya Allah, saya bisa datang nanti malam.)
- "Anjeun kudu sadia lamun ku kuring engké ditanya soal masalah kamari."
(Kamu harus bersedia kalau nanti saya nanya kamu soal masalah kemarin.)
- "Urang kudu sanggup ngalawan fitnah nu dihéboskeun ku musuh!"
(Kita harus sanggup melawan fitnah yang dihembuskan oleh musuh!)

5. Kepastian: tangtu, pasti, enya
 - "Tangtu urang gé moal cicing ningali babaturan diganggu mah."
(Pasti kita juga tidak akan tinggal diam melihat teman sendiri diganggu)

-  "Kuring pasti nedunan kahayang manéhna."
(Saya pasti memenuhi keinginan dia.)
- "Enya, urang rék datang engké ka imah manéh!"
(Iya, saya mau datang nanti ke rumah kamu.)

6. Kuantitas: remen, kungsi, langka, mindeng
 - "Manéhna remen kaperegok ku kuring keur jeung awéwé di cafe."
(Dia sering keperegok oleh saya lagi sama perempuan di cafe.)
- "Urang mah keur leutik kungsi tikunclung ka sumur."
(Saya waktu kecil pernah tercebur ke sumur.)
- "Manéhna ayeuna langka pisan mah ulin ka imah kuring."
(Dia sekarang jarang sekali main ke rumah saya.)
 
- "Kuring mindeng paséa jeung pamajikan alatan masalah leutik."
(Saya sering bertengkar dengan istri karena masalah kecil.)

7. Keinginan: seja (halus), hayang, ménta

- "Abdi mah seja tumut waé naon kahoyong salira."
(Saya bersedia menuruti apa saja keinginan kamu.)
- "Urang hayang pisan ngasaan kumaha rasana bobogohan!"
(Saya sangat ingin merasakan bagaimana rasanya pacaran.)
- "Cik ménta duit lah keur meuli béas!"
(Minta uang lah untuk beli beras.) 

8. Harapan: muga-muga, mugia (halus), pamugi (halus)
- "Muga-muga manéh gancang katarima gawé."
(Semoga kamu cepat diterima kerja)
- "Mugia Nyai teu bendu ka abdi."
(Semoga Nyai tidak marah kepada saya.)
- "Pamugi ieu pamasihan simkuring téh teu ditolak."
(Semoga ini pemberian tidak ditolak.)

9. Kekhawatiran/ketidakpastian: boa-boa, jigana, bisa jadi, meureun
- "Boa-boa jelema nu peuting nganjang ka imah kuring téh rék maling euy?"
(Jangan-jangan yang tadi malam datang ke rumah saya mau maling?" 
- "Jigana kuring teu bisa miluan euy, dititah tugas ka luar kota."
(Sepertinya saya tidak bisa ikut, disuruh tugas ke luar kota.)
- "Meureun Néng Fitri matak mutuskeun kuring ge, gara-gara kuring sok deukeut jeung awéwé séjén."
(Mungkin Neng Fitri mutusin saya, gara-gara saya sering dekat sama perempuan lain.)

Subscribe to receive free email updates:

1 Response to "Mengenal Kata Penambah Aspek dan Kata Penambah Modalitas dalam Bahasa Sunda"

  1. Ieu carita hirup leres ngeunaan kuring Miss Marie na Dr.Raj di rumah sakit Narayana, anu abdi ngajual salah sahiji ginjal kuring jeung duit na anjeunna mayar abdi sababaraha ($ 290,000,00usd dollar) jumlah duit sababaraha poé méméh cangkok lumangsung, i dipaké pikeun jadi miskin pisan jeung abdi manggih eta teuas pikeun kuring dahar, abdi datang di sakuliah kasaksian a dikaitkeun kumaha Dokter Raj katembong manehna beurat ku dibéré ginjal na ku salah ken Sean anu ceuk sagala salah saha kabetot
    kedah masihan eta cobaan jeung datangna deui mere kasaksian Nyai disalin ka email sakumaha (narayanahealthcare.in@gmail.com) jeung emailed anjeunna di kirang ti tilu jam abdi meunang reply ti Dokter jeung kami bargained na i nyandak hambalan kandel nyokot sagala pasatujuan diperlukeun, dina sejen sababaraha dinten abdi meunang dibayar sakumaha sapuk ku duanana urang jeung titimangsa hiji dicandak pikeun operasi sarta dioperasikeun dina kuring keur ngahemat sabar tanpa isu naon na i ngagaduhan duit kasaimbangan abdi Nyai keur kiwari finansial settle na teguh, mangga ulah ragu dina ngahubungan rumah sakit (narayanahealthcare.in@gmail.com)
    masalah finansial abdi leuwih dina hirup jeung am senang hirup ayeuna.

    BalasHapus